Azken aldian , gure egunerokotasunaren parte diren bi gertakarik azken urteak markatu dituzte. Covid-19aren pandemia eta Ukrainiako gerra. Lehenengoak gizarte eta osasun-krisia eragin zuen ,eta hortik krisi ekonomikoa sortu zuen. Bigarrena kalte horiek handitzen ari da ekonomia guztietan.

Bi errealitate hauetaz jabetuta, Maria Chivitek gidatutako Nafarroako Gobernua lanean hasi zen komunitate honen produkzio-sarea babesteko , segurtasuna emateko eta bultzatzeko gai izango ziren tresnak diseinatzen eta abian jartzen saiatzeko.

Horietako bat Nafarroako Inbertsio Institutua (INI) da. Gure erkidegoaren garapen ekonomikoa bultzatzeko tresna da.

INI CPENen jarduera-eremura mugatzen den erakundea da. Une honetan , gobernuok gai izan behar dugu beharrizanak detektatzeko, premiei modu integralean eta behar den indarrez heltzeko, atzean gera ez gaitezen.
Korporazioko Kontseilari Ordezkari naizen aldetik, azpimarratu nahi dut INIa CPENen integratu dela, eta gogorarazi nahi dut Nafarroako sektore publikoak azken urteetan birmoldatu egin dela errealitate aldakorrera egokitzeko , betiere une bakoitzeko beharrak betetzeko eta eraginkortasun-irizpideek gidatuta. Arlo guztietan gertatu da: ekonomian, ingurumenean, kulturan edo teknologian. Garaietara egokitzen jakitea sendotasunaren seinale da.

Sozietate berri honen nortasun-ezaugarriei dagokienez, INIa Garapenerako Banku Publikoaren eredu baten arabera eratzen da, Nafarroako Gobernuaren politika ekonomikoa transmititzeko tresna izanik, Gobernuak berak garapen iraunkorreko helburuekin (ODS-GIH) bat etorriz zehaztutako garapen ekonomiko eta sozialeko politika estrategikoei finantza-languntza emanez.

Bere eginkizun nagusia, beraz, finantza-laguntza estrategikoa da, zuzeneko inbertsioaren, ekity-an parte hartzearen (zuzeneko inbertsioa) eta kapital-partaidetzarako arrisku-kapitaleko funtsen garapenaren bidez.

Tresna honen elementu bereizgarri a diseinu funtzionala da, inbertsio-erabaki indibidualak soilik profesional independenteek osatutako Inbertsio Batzorde batek hartzen baititu. Horrela, Administrazio Kontseiluaren zeregina, Gobernuaren ordezkariak bilduko dituena, Inbertsio Batzordeak lehenetsi beharko dituen sektore makro-estrategikoak definitzera mugatzen da.

Ezin gara Europak agintzen duen errealitatetik kanpo egon. Ildo horretan, adierazi behar da Europako Batzordeak, hainbat komunikaziotan, honako hau aipatzen duela: “ Sustapen-banku baten (NPB) motibazio ekonomiko nagusia da merkatuko hutsuneek inbertsio txikiagoa eragin dezaketela, eta, beraz, etorkizunean ekonomikoki eraginkorra izango litzatekeena baino hazkunde motelagoa, eta , bidenabar, mandatu publikoa duen erakundea operadore pribatuak baino baldintza hobeetan egotea merkatuko hutsune horiek gainditzeko. Aipatzen dituen merkatu-hutsuneen adibide batzuk ikerketan eta garpenean, azpiegituretan, hezkuntzan edo trantsizio ekologiko eta digitalarekin lotutako proiektuetan inbertsio pribatuen eskasia dira. Bai eta merkatuaren kontzentraziotik eratorritako finantza-zerbitzuen eskaintzaren eskasia ere.

Unea antzemateko eta aukeraren aurrean jarduteko gai izateko betebeharra dugu. Sozietate berriaren orientazioak eta egokitasunak, NPB eredu batean oinarrituta, are garrantzi handiagoa hartzen du NextGeneration –EB Planaren eta Berreskurapen, Eraldaketa eta Erresilentzia Planaren hedapenaren egungo testuinguruan (PRTR). Eta are gehiago onartutako agendak bideratuko duen panorama ikusita, PRTRren erreforma eta inbertsio handinahiei jarraipena emango diena, autonomia estrategikoan ardaztuta, PERTE (Ekonomia Berreskuratu eta Eraldatzeko Proiektu Estrategikoak) izenez ezagutzen diren proiektuen bidez.

PERTEen deialdietan, merkatu-akats argia edo sektore pribatuak inbertsio-ekimen edo gaitasun nahikoa ez izatea ezartzen da abiapuntutzat. INIren helburuak egokitzen dituen diagnostikoa da.

Horregatik guztiagatik, pozteko arrazoi garrantzitsua da INI errealitate bihurtzea.

Mundu berri honek proiektu handizaleak eskatzen ditu eta Nafarroako Inbertsio Institutua horretarako sortu egin da.